ENDOKRIN KASALLTKLAR PROFILAKTIKASI VA ERTA TASHXISLASHNING MATEMATIK MODELLARI
Ключевые слова:
Endocrine diseases, prevention, early diagnosis, mathematical modeling, classification, clustering.Аннотация
Mazkur tadqiqotda endokrin kasalliklarning profilaktikasi va erta tashxislash masalalarining matematik modellashtirish usullari o‘rganildi. Tadqiqotda ehtimollik nazariyasi, statistik tahlil, klassifikatsiya algoritmlari va klasterlash usullari qo‘llanilib, diagnostika jarayonini optimallashtirish yondashuvlari ishlab chiqildi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, matematik modellar diagnostika aniqligini oshirishda va sog‘liqni saqlash tizimining resurslarini samarali taqsimlashda muhim rol o‘ynaydi. Ayniqsa, Bayes teoremasi asosida kasallik ehtimolini hisoblash, klasterlash algoritmlari yordamida xavf guruhlarini aniqlash va dinamik prognozlash yondashuvlari orqali kasallik rivojlanishini oldindan baholash mumkinligi isbotlandi. To‘plangan ma’lumotlarni tizimli tahlil qilish orqali profilaktika samaradorligini kuchaytirish va individual davolash rejasini ishlab chiqish imkoniyati yaratiladi.
Библиографические ссылки
1. Garrison, F. H., & Morton, R. S. (2018). Medical History. Endocrine System Disorders. London. Elsevier Publishing.
2. Jameson, J. L., & De Groot, L. J. (2020). Endocrinology. Adult and Pediatric. Philadelphia. Saunders.
3. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). (2021). "Advances in Endocrine Research." Bethesda. National Institutes of Health.
4. American Diabetes Association. (2021). "Standards of Medical Care in Diabetes—2021." Diabetes Care, 44(Supplement 1), S1–S232.
5. Melmed, S., Auchus, R. J., Goldfine, A. B., & Koenig, R. J. (2020). Williams Textbook of Endocrinology (14th ed.). Philadelphia. Elsevier.
6. Jameson, J. L., & De Groot, L. J. (2020). Endocrinology. Adult and Pediatric (8th ed.). Philadelphia. Elsevier.
7. Kumar, V., Abbas, A. K., & Aster, J. C. (2020). Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease (10th ed.). Philadelphia. Elsevier.
8. American Diabetes Association. (2021). "Standards of Medical Care in Diabetes—2021." Diabetes Care, 44(Supplement 1), S1–S232.
9. Cooper, D. S., & Biondi, B. (2019). "Subclinical Thyroid Disease." The Lancet, 379(9821), 1142–1154.
10. Gharib, H., Papini, E., & Garber, J. R. (2019). "AACE/ACE/AME Task Force on Thyroid Nodules. Management Guidelines." Endocrine Practice, 22(5), 622–639.
11. Graves, L., & Rees, A. (2018). "Diagnosis and Management of Endocrine Disorders in Pregnancy." Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine, 28(4),114–122.
12. Nussey, S., & Whitehead, S. (2019). Endocrinology. An Integrated Approach (2nd ed.). Oxford. Wiley-Blackwell.
13. Kronenberg, H. M., Melmed, S., Polonsky, K. S., & Larsen, P. R. (2018). Williams Textbook of Endocrinology (13th ed.). Philadelphia. Elsevier.
14. Gardner, D. G., & Shoback, D. (2020). Greenspan's Basic and Clinical Endocrinology (10th ed.). New York. McGraw-Hill Education.
15. Nishanov, A., Mamajanov , R., Xaydarov , S., Mengturayev , F., & Yuldashev , R. (2024). sut bezi saraton kasalliklarini simptomlarini mashinali o‘qitishga tayyorlash bosqichlari. digital transformation and artificial intelligence, 2(6), 237–249. Retrieved from
https://dtai.tsue.uz/index.php/dtai/article/view/v2i633
16. Nishanov, A., Mengturayev, F., Allayarov, U., & Xaydarov, S. (2024). endokrin kasalliklarini tashxislashda foydalaniladigan simptomlarni shakllantirish bosqichlari. digital transformation and artificial intelligence, 2(6), 228–236. Retrieved from https://dtai.tsue.uz/index.php/dtai/article/view/v2i632
17. Nishanov A.X., Jo‘rayev G‘.P.,Saparov S.X.,Zaripov F.M. Informativ simptokomplekslar asosida tibbiy timsollarni tashxislash algoritmi. “Muhammad al-Xorazmiy avlodlari” ilmiy-amaliy va axborot-tahliliy jurnali. №1(19). Toshkent-2022, 158 -165 b.
18. Nishanov, A. K., Djuraev, G. P., & Khasanova, M. A. (2020). Classification and feature selection in medical data preprocessing. Compusoft, 9(6), 3725-3732.
19. Nishanov, A. K., Ruzibaev, O. B., Chedjou, J. C., Kyamakya, K., Abhiram, K., De Silva, P., ... & Khasanova, M. A. (2020). Algorithm for the selection of informative symptoms in the classification of medical data. In Developments of Artificial Intelligence Technologies in Computation and Robotics. Proceedings of the 14th International FLINS Conference (FLINS 2020) (pp. 647-658).
20. Nishanov, A. H., Akbaraliev, B. B., & Tajibaev, S. K. (2020, October). About one feature selection algorithm in pattern recognition. In World Conference Intelligent System for Industrial Automation (pp. 103-112). Cham. Springer International Publishing.
21. Nishanov, A. K., Turakulov, K. A., & Turakhanov, K. V. (1999). A decision rule for identification of eye pathologies. Biomedical Engineering, 33, 178-179.
22. Nishanov, А. H., & Samandarov, B. S. (2015). Assessment model of monitoring and defining the completeness of course elements of information systems. Europaische Fachhochschule, (5), 56-58.
23. Nishanov, A. K., Allamov, O. T., Ruzibaev, O. B., Abdullaev, A. S., & Allamova, S. T. (2021, November). An approach to finding the most optimal route in a dynamic graph. In 2021 International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT) (pp. 01-05). IEEE.
24. Atoev, S., Nishanov, A., & Abdirazakov, F. (2021, November). Object Tracking Method Based on Kalman Filter and Camshift Algorithm for UAV Applications. In 2021 International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT) (pp. 1-4). IEEE.
25. Rakhmanov, A. T., Nishanov, A. K., Ruzibaev, O. B., & Shaazizova, M. E. (2020, November). On one method for solving the multi-class classification problem. In 2020 International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT) (pp. 1-4). IEEE.
Загрузки
Дополнительные файлы
Опубликован
Как цитировать
Лицензия
Copyright (c) 2025 Farxod Mengturayev, Axram Nishanov, Uktamjon Allayarov, Sherali Xaydarov

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.